रमेश श्रेष्ठ, अध्यक्ष
एनआरएन , यूएई एनसिसी
प्रवासमा रहेका नेपालीहरूका लागि ठुलै उत्सवको रूपमा लिइएको गैर आवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) मध्यपूर्व सम्मेलन सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको छ । सम्मेलनमा कतार, युएई, बहराईन, ओमान, साउदी अरेबिया, कुवेत, इराक, लेबनान, जोर्डन, इजिप्ट र यमनका गैर आवासीय नेपाली (एनआरएनए)हरु सहभागी भएका थिए । यूएईमा भएको उक्त सम्मेलनमा नेपालीको बाक्लो उपस्थिती रहेको थियो । एनआरएनए यूएई त्यसको आयोजक भएकाले पनि एनआरएन युएई त्यसको ब्यवस्थापनमा ब्यस्त रहेको थियो । युएई एनसिसीका सम्पूर्ण पदाधिकारीहरू समेत उपस्थित उक्त सम्मेलन सभ्य र भव्य रूपमा गत अगस्ट २३, २४ र २५ मा दुबईको ग्राण्ड एक्सिलर होटेलमा सम्पन्न भएको थियो । सोही सम्मेलन सफलतापूर्वक सम्पन्न गरेर आफ्नो जिम्मेवारी सम्पन्नको खुशियाली बाँडिरहेका एनआरएनए युएई अध्यक्ष रमेश श्रेष्ठसँग सममेलनकै सन्दर्भमा जनसवाल दैनिकले विविध विषयमा गरेको कुराकानीको सारसंक्षेप ः
युएईमा भएको गैर आवासीय नेपाली संघको मध्यपूर्व सम्मेलन कसरी सम्पन्न भयो ?
यो हाम्रो सम्मेलन अन्य विभिन्न मुलुकहरूमा भन्दा ऐतिहासिक, सभ्य, भव्य र सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको हामीले महसुस गरेका छौं । आइसीसीबाट सम्पूर्ण समूह नै आउनुभएको थियो । मध्यपूर्वमा रहेको सम्पूर्ण समस्याहरूलाई समेटेर सोह्रबूँदे घोषणापत्र समेत हामीले जारी गर्यौं ।
मध्यपूर्वका समस्या र गुनासाहरू सुनुवाई र सम्बोधन अवस्था कस्तो छ ?
मध्यपूर्वमा अझै पनि प्रशस्त गुनासा र समस्याहरू रहेका छन । हामीले त्यस्ता विविध समस्या र गुनासाहरूलाई सुनेर त्यसको सम्बोधन र समाधानको निम्ति नै सरकारको प्रतिनिधिहरूलाई समेत निमन्त्रणा गरेका थियौं । बिस्तारै सबै समस्याहरूको समाधान हुँदै पनि छ ।
युएईको सुनकाण्डलगायत विभिन्न अवैध क्रियाकलापहरूले गर्दा नेपालमा तहल्कै मच्चिएको छ । यहाँ बस्ने गैर आवासीय नैपालीहरुमा त्यसबारे के कस्तो धारणा रहेको पाइन्छ ?
युएई विश्वब्यापारको हिसाबले एउटा व्यापारिक केन्द्र नै रहेको कुरा मैले भनिरहन पर्दैन । त्यसैले गर्दा पनि विश्वकै सबैभन्दा बढी राष्ट्रका जनताहरू बस्ने देश युएई नै हो । त्यस्ता विविध अवैध क्रियाकलापहरू सरकारी व्यक्तिहरूकै मिलेमतोमा हुने गरेको हो जस्तो लाग्छ मलाई । त्यस्ता गतिविधिले गर्दा गैर आवासीय नेपालीहरू पनि लजास्पद हुनुपर्ने अवस्था सृजना भएको छ ।
अनि, एनआरएनए अभियान कसरी अगाडि बढिरहेको छ ?
हामीले हाम्रो काम निर्वाध रूपमा गरिरहेका छौँ । विगत १ वर्षमा हामीले विभिन्न सामाजिक गतिविधिलाई अगाडि बढाएका छौँ भने यहाँ बस्ने नेपालीको समस्याको समाधान, उनीहरूको हक, हित र अधिकारको लागि अहोरात्र आफ्नो कर्म र धर्म निभाउँदै आइरहेका छौँ । अर्थात, ‘नेपालीका लागि नेपाली’ भन्ने मूल नाराको साथ स्थापना भएको यस संस्थाले आफ्नो मर्म अनुसार नै निरन्तर काम गरिरहेको छ । यसको साथै, पछिल्लो समय हामीले छैटौँ मध्य पूर्व सम्मेलन सभ्य र भब्यरुपमा सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्न सफल हुनु हाम्रो लागि गर्वको कुरा हो ।
अझै पनि एनआरएनएलाई धनीको मात्रै संस्था भन्ने गरिन्छ यहाँको कार्यकालमा यहाँले मध्यपूर्व र मलेसियामा रहेका नेपाली कामदारको लागि के–के गर्नुभयो ?
एनआरएनलाई धनीको मात्रै संस्था भन्नु तार्किक सत्य हैन । यो विदेशमा बस्ने सबै नेपालीको साझा पवित्र संस्था हो । पहिले यो संस्था युरोप, अमेरिकामा लगायत राष्ट्रहरुमामात्र भएकाले यो आरोप लाग्ने गरेको थियो । यस संस्थामा अहिले व्यापारी देखि मजदुरसम्मका नेपालीहरुपनि आबद्ध भएकाले यसो भन्नु सत्य पुष्टि हुँदैन । त्यस्तै, यस संस्थामा धेरै नै व्यापारीहरू जोडिएका कारण पनि यो आरोप आएको हुनसक्छ । तर अहिलेको अवस्था त्यस्तो छैन । यस संस्थामा मजदुरहरूको बाक्लो उपस्थिति रहेको छ । र उनीहरूकै हक, हित, सुरक्षाको निम्ति हामीले निरन्तर काम गरिरहेका छौँ ।
यहाँ त एनआरएनएको अध्यक्ष जस्तो मान्छे, सरकार पछिको दोस्रो जिम्मेवार व्यक्ति, दुवैलाई सुन र हुन्डीको केन्द्र मानिनुको मुख्य कारण के हुनसक्छ ?
हजुरले भनेजस्तै सरकारपछिको दोस्रो जिम्मेवार संगठन भएको हैसियतले हामीले पनि यस्ता गतिविधिहरूको प्रत्यक्ष एवं अप्रत्यक्षरुपमा वाच गरिरहेका छौ । मलाइ लाग्छ हजुरले भनेजस्तो– दुवै सुन र हुन्डीको मात्र व्यापारिक केन्द्र भने विल्कुलै होइन । दुवै विश्वबजारको सबै खाले उत्पादनहरूको केन्द्र हो । यसको मुख्य कारण भनेको यहाँको सरकारको न्यून ट्याक्स÷भ्याट नीति हो भने अर्को कारण– वैयक्ति स्वतन्त्रता हो । सोही कारण विभिन्न मुलुकबाट कामदारहरू एवं व्यावसायीहरु यहाँ आउन रुचाउँछन । जसले गर्दा विश्वबजारमा युएइ व्यापारिक हब बन्न पुगेको देखिन्छ । हामीले यस्ता अवैध सुन एवं हुन्डी क्रियाकलापलाई रोक्नको लागि राजदूतावाससँग सहकार्य गरेर विभिन्न पहलहरू समेत गरिराखेका पनि छौ ।
अहिले को टड्कारोरुपमा देखा परेको समस्या भनेको भिजिट भिजा, कसरी यसको नियन्त्रण गर्न सकिन्छ ?
हो यहाँले राम्रो विषयको उठान गर्नुभयो । वर्तमान अवस्थाको सबैभन्दा बढी देखिएको समस्या सत्य हो । वास्तवमा भिजिट भिजा भनेको घुम्ने प्रयोजनको लागि दिइने स्वीकृति मात्र हो । तर, यसको गलत प्रयोग गरी विभिन्न दलालहरूमार्फत भिजिट भिजामा आएर यही लुकेर काम खोजी यही काम गरेर बस्ने प्रवृत्ति बढ्दो छ । साथसाथै विभिन्न दलालहरूमार्फत भिजिटमा यहाँ आएर लुकेर बस्ने र पछि दुःख पाएर हामीले नै सहयोग गर्नुपर्ने अवस्था समेत प्रशस्त छन । यसलाई नियन्त्रण नगर्ने हो भने समस्या झन बढ्दो हुँदै जान्छ । त्यसर्थ, यसलाई नियन्त्रण गर्न यदि कोही त्यसरी भिजिट भिसामा आएर यही काम खोजेर बस्न चाहन्छ भने उसले निश्चित रकम धरौटी, दुबई बस्दै आउनुभएका आफ्ना नजिकैको आफन्तले पठाएको निम्ता र अन्य विभिन्न प्रक्रियाहरू पुरा गर्नुपर्नेजस्ता कानुनी प्रावधान बनाइयो भने यसको नियन्त्रण हुन सक्छ । यस्तो कानुनी प्रावधान जरुरी रहेको कुरा हामीले दूतावासमा समेत ज्ञापनपत्रमार्फत जानकारी गराईसकेका छौ ।
एनआरएन मध्यपूर्वका अहिलेका मुख्य मुद्दाहरू के के हुन ?
मध्य पूर्वको प्रमुख मुद्दा भनेको घरेलु कामदार हो । चोर बाटो वा अवैधानिक रूपमा आएर घरेलु कामदारको रूपमा काम गर्ने नेपाली महिलाहरू यस क्षेत्रमा धेरै नै छन् । उनीहरू अवैधानिक बाटो भएर यहाँ आई २–४ वर्ष काम गरी बिदामा घर गएर श्रम स्वीकृति नभएको कारण फेरी काममा फर्कन सक्दैनन् । त्यसर्थ, हामीले यो मध्यपूर्व सम्मेलनमा हामीले नेपाली महिलाहरू अवैधानिक रूपमा आए पनि श्रम स्वीकृति प्रदान गर्ने विशेष पहल गरेका छौँ ।
युएईमा भएका विभिन्न संघसंस्थाहरुमध्ये प्रमुख संस्था एनआरएनए नै हो, जसको अध्यक्ष जस्तो गरिमामय पदमा हजुर हुनुहुन्छ । र, एनआरएनएको पनि अभिभावक संस्थाकोरुपमा राजदूतावास छ । यस्ता संघ–संस्थाहरूबीच सहकार्यको अवस्था कस्तो रहेको छ ?
हामी यहाँ दुवैमा भएका विभिन्न संघसंस्थाहरुबीच राम्रै सहकार्य हुने गरेकै छ । अझ विशेष गरेर एनआरएनए र राजदूतावास त सधैँ निरन्तर सहयोग र सहकार्यमा विभिन्न कार्य सम्पादन एवं विभिन्न समस्या समाधानहरूमा जुटेकै छौ ।
वैदेशिक रोजगारीमा आउनुभएको कामदारहरूको गुनासाहरू वा उजुरीहरू छन कि छैनन ?
अवश्य छन । विशेष गरेर विभिन्न दलालहरूमार्फत एवं म्यानपावरहरुमार्फत यहाँ एउटा कामको लागि भनेर आउने तर यहाँ आएपछि अर्कै न्यूनस्तरको काममा परिएका विभिन्न त्यस्ता दुःखद गुनासाहरू हामीले पाइरहेका छौ । यस्तो जटिल समस्या समाधानको लागि निरन्तर राजदुतावासँग सहकार्य गरेर पीडित कामदारहरूलाई न्याय दिलाउने काम समेत हामीले गरिरहेका छौ ।
यहाँ एनआरएनएको अध्यक्ष हुनुभएपछि के कस्ता कामहरू गर्नुभयो ?
म अध्यक्ष भएदेखि नेपाली श्रमिकहरु हकहितको निम्ति निरन्तर अनन्त महत्वपूर्ण कामहरू गरिरहेको छु । जस्तै हाम्रो सदस्यता लिएको कोही नेपाली कामदारहरू दुर्घटना वा अन्य कारण दुःखत मृत्यु भएको खण्डमा तुरुन्तै नेपाली १ लाख ५० हजार उहाँको परिवारलाई दिने र यदि दुर्घटनामा परी घाइते भएमा तुरुन्तै नेपाली १ लाख उपचारार्थ दिने विपत कोष स्थापना गरेका थियौँ । साथसाथै, यहाँ विपतमा फसेर स्वदेश फर्कन चाहनेहरुकालागि सहयोग गरी स्वदेश फिर्ता गराउने ।
अवैधानिकरुपमा यहाँ ल्याइएका नेपाली चेलीहरूको उद्धार गरी सम्मानस्वरुप उहाँहरूलाई स्वदेश फिर्ता वा यहाँ सम्मानजनक काम दिलाउने । मुख्य काम त मैले दर्ता प्रक्रियालाई निरन्तर लागिपरेर अन्तिम चरणमा पुर्याएको छु । साथै, टोपबहादुर बचाउ अभियानमा ब्लडमनी रु ३० लाख हामीले ३० दिनभित्रै संकलन गरी उद्धार गर्न सफल भएको थियौ । यसका अलावा, युएईमा कन्सुलर अफिस खोल्नको लागि पनि पहल गरेका छौँ । साथै, यहाँका नेपालीले नेपालीमा लगानी गर्ने बाटो खोल्न मध्यपूर्व सम्मेलनमार्फत पहल गरेका छौ भने यहाँका जनतालाई नेपालमा पर्यटनको रूपमा घुम्न जानको लागि समेत व्यवस्थापन पहल गरेका छौ । र अर्को महत्वपूर्व काम– भर्खरै मध्यपूर्व सम्मेलन पनि मेरै कार्यकालमा सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्न सफल भयौँ ।
आफ्नो व्यक्तिगत कामहरूलाई वास्ता नगरी यहाँ स्वयंसेवी ढंगले सामाजिक कार्यमा निरन्तर लागिरहँदा पनि यहाँ विभिन्न आलोचनाको सिकार हुनु भएको छ ? किन होला ?
वास्तवमा मलाइ व्यक्तिगतरुपमा आलोचना गर्नेहरूप्रति मेरो सद्भाव नै रहन्छ । म आलोचनालाई आत्मसात् गर्ने खाले व्यक्ति हुँ । आलोचना नहुनु भनेको केही पनि कार्यसम्पादन नगर्नु हो । मैले मेरो बुताले भ्याएसम्म सामाजिक अभियानमा जुटीरहेको छु त्यसर्थ आलोचित पनि छु होला । मलाइ अहिलेको कार्यसमितिले राम्रै साथ र सहयोग गरिनै रहेका छन । काम गर्ने सिलसिलामा कहीँ कतै त्रुटिहरू हुन्छन । सायद सोही कारण आलोचित भए होला ।
अन्त्यमा के भन्न चाहनुहुन्छ ?
यहाँहरूलाई धेरै–धेरै धन्यवाद । युएईका सामाजिक एवं अन्य विविध गतिविधिहरू तपाइमार्फत प्रस्तुत गर्न पाए । अहिलेको मध्यपूर्व घोषणापत्रलाई सबै सामु पुर्याउन यहाँहरूको महत्वपूर्व भूमिका रहने भएकोले यहाँहरूलाई हार्दिक अनुरोध समेत गर्दछु । अन्तमा, सम्पूर्ण सरोकारवालाहरूलाई धन्यवादसहित उज्जवल भविष्यको शुभकामना व्यक्त गर्दछु ।
श्राेतः janasawal.com
२०८१ आश्विन ४ - शुक्रबार
