काठमाडौँ–नेपालमा पहिलो पटक हुन लागेको ‘एशिया प्रशान्त शिखर सम्मेलन–२०१८’बाट नेपालले घोषणा गरेको ‘नेपाल पर्यटन वर्ष २०२०’ प्रवद्र्धन हुने भएको छ । नेपालमा गत भदौमा सात राष्ट्रसम्मिलित बिम्स्टेक सम्मेलपछिको बृहत् यो सम्मेलनबाट नेपालको पर्यटकीय प्रचारप्रसारमा समेत टेवा पुग्ने मानिएको छ । सम्मेलनमा सबै धर्मका मानिस र धर्मगुरुको पनि सहभागिता हुने छ । सम्मेलनमा छ राष्ट्र÷ सरकारप्रमुख तथा उपप्रमुख, पाँच प्रथम महिला, १० पूर्वराष्ट्र प्रमुख, एक उपप्रधानमन्त्री, पाँच सभामुख तथा उपसभामुख गरी ४५ देशका एक हजार ५०० विदेशी विशेष अतिथिको सहभागिता हुने आयोजकले जनाएको छ ।
सम्मेलनमा भाग लिन तथा नेपालको औपचारिक भ्रमणका लागि विभिन्न मुलुकका राष्ट्र÷सरकार प्रमुख र विशिष्ट पाहुना काठमाडौँ आउने क्रम जारी छ । सम्मेलनले नेपालको सफल शान्ति प्रक्रिया र नयाँ संविधान निर्माणपछिको रुपान्तरणका प्रक्रियाका बारेमा विश्वव्यापी सन्देश दिनेछ । ‘वर्तमान समयका गम्भीर चुनौतीमाथि सम्बोधन ः अन्तरनिर्भरता, पारस्परिक समृद्धि र विश्वव्यापी मान्यता’ विषयको सम्मेलनका लागि विशिष्ट अतिथिको आगमन बुधबारदेखि शुरु भएको थियो ।
साक्रममा बिहिबार म्यान्माका स्टेट काउन्सिलर आङसाङ सुकी र कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री हुन सेन काठमाडौँ आई द्विपक्षीय भेटघाट र अन्य कार्यक्रममा व्यस्त भउका छन् । सम्मेलनका साथै नेपालको औपचारिक भ्रमणका क्रममा रहेका उनीहरुले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी र प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्दै छन् । कम्बोडियासँग नेपालको हवाई सेवासम्बन्धी सम्झौतामा हस्ताक्षरसमेत हुने कार्यक्रमले भ्रमणको महत्व बढाएको छ ।
त्यस्तै टुभालुका राष्ट्रपति लाकोबा ताइया इतालेनी पनि बिहिबारै काठमाडौँ आएका छन् । सम्मेलनमा सहभागी हुन शुक्रबार नाउरुका राष्ट्रपति बारोन वाका र समोआका राष्ट्रप्रमुख अफिओगा तुइमालियालिफानो भालेटोआ सुवालौभी द्वितीय आउँदै छन् । फिलिपिन्सका उपराष्ट्रपति लेनी रोब्रेदो बुधबार आएकी थिइन । नेपाल सरकार तथा सङ्घीय संसद् नेपालको सहयोगमा इण्टरनेशनल कन्फरेन्स अफ एशियन पोलिटिक्स (आइक्याप), युनिभर्सल पिस फेडेरेशन (युपिएफ), इण्टरनेशनल एशोसिएसन अफ पार्लियामेन्ट फर पिस (आइएपिपी) लगायत संस्था सम्मेलनको आयोजक छन् । युपिएफ संयुक्त राष्ट्र सङ्घ, आर्थिक तथा सामाजिक परिषद्बाट मान्यताप्राप्त संस्था हो । विश्वका १५५ मुलुकमा यसको क्रियाशीलता छ ।
बिहिबारदेखि यही मङ्सिर १७ गतेसम्म काठमाडौँमा हुने सम्मेलनका लागि नेपाल सरकारले सुरक्षा प्रबन्ध गरेको छ । विशिष्ट पाहुनाको सुरक्षा र यातायातको व्यवस्थापन नेपाल सरकारले तथा सम्मेलनको अन्य व्यवस्थापन आयोजक समितिले गरेको समितिका सहसंयोजक एकनाथ ढकालले जानकारी दिए । नेपाल सरकारको ‘समृद्ध नेपाल ः सुखी नेपाली’को नारालाई सहयोग गर्न सम्मेलनले मुख्य जोड दिने उनले बताए । सम्मेलन आयोजनाका लागि पूर्वप्रधानमन्त्री एवं नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) का वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालको संयोजकत्वमा समिति गठन गरिएको छ । समितिमा युपिएफका अन्तर्राष्ट्रिय अध्यक्ष डा थोमस जी वास्ल र फिलिपिन्सको संसद्का पूर्वसभामुख तथा आइक्यापका संस्थापक अध्यक्ष जोसे डे भेनेसिया जुनियर पनि आबद्ध छन् ।
शान्ति प्रक्रियाबारे विश्वलाई सन्देश
सम्मेलन आयोजक समितिका शिष्टाचार अधिकृत काशीनाथ खनालले विश्वका विद्यमान चुनौतीको सामना कसरी गर्न सकिन्छ भन्नेबारेमा बहस गरी निचोड निकाल्न सम्मेलन उपयोगी हुने बताए । रासससँग कुरा गर्दै उनले नेपालको शान्ति सम्झौता र लोकतान्त्रिक आन्दोलनपछिको रुपान्तरण प्रक्रिया विश्वमै उदाहरणीय रहेका सन्दर्भमा नेपालमा सम्मेलन हुनाले त्यसको समेत सन्देश प्रवाह हुने जनाउनुभयो । नेपाल सरकारले सन् २०२० लाई पर्यटन वर्ष घोषणा गरेको अवस्थामा सम्मेलनमा ४५ मुलुकका एक हजार पाँच सय विशिष्ट पाहुनाको सहभागिताले नेपालले प्रत्यक्ष लाभ लिन सक्ने पनि खनालले प्रतिक्रिया दिए ।
विषयगत कार्यसूची
सम्मेलनको उद्घाटन समारोहमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसहित सहभागी मुलुकका सरकार तथा राष्ट्रप्रमुखबाट सम्बोधन हुनेछ भने सम्मेलनमा सात सत्रमा विषयगत छलफल हुनेछ । उद्घाटन सत्रपछि ‘शान्ति, विकास, सुशासन र सांसद्हरुको भूमिका’, ‘आस्थामा आधारित सङ्गठन र नागरिक समाजको भूमिका’, ‘जलवायु परिवर्तन’, ‘ वर्तमान समयको महत्वपूर्ण चुनौती समाधान गर्न सञ्चारमाध्यमको भूमिका’ र ‘विश्वव्यापी शान्ति प्रक्रिया तथा शान्ति परियोजना’ विषयका सत्र हुनेछन् । ती सत्रमा विज्ञको प्रस्तुति र छलफल हुनेछ । हाल विश्वमा गरीबी, आतङ्कवाद, जलवायु परिवर्तन, खाद्य असुरक्षा, नैतिक पतन, जबर्जस्ती विस्थापन, प्राकृतिक विपत्ति, शस्त्रको होडबाजीजस्ता चुनौती देखिएको छ ।
छ राष्ट्र÷सरकार प्रमुख सहभागी
यस्तो सम्मेलन गत वर्ष अफ्रिकाको सेनेगलमा भएको थियो जहाँ ५४ देशका विशिष्ट प्रतिनिधिको सहभागिता भएको सहसंयोजक ढकालले जानकारी दिए । त्यसअघि यस प्रकारको सम्मेलन यसअघि रुस, संयुक्त राज्य अमेरिका, इण्डोनेसियालगायत स्थानमा भइसकेको छ ।
कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री नेपालमा
काठमाडौँ (जस)–एशिया प्रशान्त शिखर सम्मेलनमा भाग लिने सिलसिलामा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निमन्त्रणामा नेपालको औपचारिक भ्रमणका लागि कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री हुन सेन बिहिबार काठमाडौँ आइपुगेका छ । उनलाई उपप्रधानमन्त्री एवं रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको अतिविशिष्ट कक्षमा स्वागत गरे । सो अवसरमा नेपाली सेनाको एक टुकडीले उनलाई सलामी दिएको थियो । बिहिबारदेखि १७ गतेसम्म सो सम्मेलन काठमाडौँमा हुँदैछ ।
सुकीबाट नेपाल र म्यान्मा व्यापारमा जोड
काठमाडौँ (जस)–म्यान्माका स्टेट काउन्सिलर आङसाङ सुकीले नेपाल र म्यान्माबीच व्यापार सम्बन्धलाई प्रवद्र्धन गर्नुपर्ने बताएकी छन् । नेपाल चेम्बर्स अफ कमर्शले स्थानीय भृकुटीमण्डपमा आयोजना गरेको ‘नेपाल चेम्बर एक्स्पो–१८’लाई विशिष्ट अतिथिका रुपमा सम्बोधन गर्दै उनले दुवै मुलुकमा मानव संसाधनको उपयोग गरी आर्थिक विकास र समृद्धिका गतिविधि सञ्चालन गर्न सकिने बताइन् ।
नेत्री सुकीले नेपाली उद्यमीलाई म्यान्मामा लगानी गर्न आग्रह गर्दै कृषि, जलविद्युत्, प्रविधिलगायत क्षेत्रमा लगानी वृद्धि गरी अर्थतन्त्रलाई बलियो बनाउन सकिने विचार व्यक्त गरिन् । अर्काे प्रसङ्गमा नेत्री सुकीले नेपालसँग आफ्नो पुरानो भावनात्मक सम्बन्ध रहेको बताउँदै आफूले नेपाल र नेपालीलाई सदैव सम्मान र माया गर्ने बताइन् ।
सुकी रात्रिभोजमा
काठमाडौँ(जस)–नेपालको औपचारिक भ्रमणमा रहेकी म्यान्माका स्टेट काउन्सिलर आङसाङ सुकी यहाँस्थित म्यान्माको राजदूतावासद्वारा आफ्नो सम्मानमा बिहिबार साँझ आयोजित रात्रिभोजमा सरिक भएकी छन् । एशिया प्रशान्त शिखर सम्मेलनमा भाग लिने सिलसिलामा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निमन्त्रणामा नेपालको औपचारिक भ्रमणका लागि उन बिहिबार बिहान काठमाडौँ आइपुगेक िहुन् । सो सम्मेलन आगामी शनिबार आयोजना हुँदैछ । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग स्टेट काउन्सिलर सुकीले शुक्रबार शीतल निवासमा भेट गर्ने कार्यक्रम छ ।
राति ८ बजेदेखि बिहान ८ बजेसम्म जोर बिजोर प्रणाली लागु नहुने
काठमाडौं(जस)–काठमाडौँ उपत्यकामा चल्ने यातायातमा चार दिन चल्ने जोर बिजोर प्रणाली राति ८ बजेदेखि बिहान ८ बजेसम्म लागु नहुने भएको छ । ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले यही मङ्सिर १३ देखि १६ गतेसम्म जोर बिजोर प्रणाली लागू भएपनि सो अवधिमा राति ८ बजेदेखि बिहान ८ बजेसम्म जोर बिजोर प्रणाली लागु नहुने भएको छ । महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाका अनुसार मङ्सिर १३ र १५ गते बिजोर र मङ्सिर १४ तथा १६ गते जोर अङ्कका सवारीसाधन सञ्चालन गर्न पाइनेछ ।
अत्यावश्यक सेवा र शैक्षिक संस्थाका सवारी साधनमा भने जोर बिजोर प्रणाली लागू नहुने महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले एक सूचना जारी गरी जानकारी दिएको छ । यही मङ्सिर १४ देखि १७ गतेसम्म काठमाडौँमा हुने एशिया प्याशिफिक समिटका लागि विभिन्न देशका सरकार प्रमुख तथा उपप्रमुख सहभागि हुने कार्यक्रम छ ।
नेपाल र कम्बोडियाबीच हवाई सम्झौता, सातामा १४ उडान
काठमाडौं(जस)–नेपाल र कम्बोडियाबीच हवाई सम्झौता भएको छ । दुई देशबीच हवाई रुटका विषयमा दुई देशबीच हस्ताक्षर सम्पन्न भएको हो । सातामा १४ वटासम्म उडान गर्न पाउने गरी नेपाल र कम्बोडियाबीच हवाई सम्झौता भएको छ । मन्त्रालयका सह–सचिव सुरेश आर्चायले कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री हुन सेन नेपाल भ्रमणमा रहेका बेला सम्झौता भएको बताए । मन्त्रालयले कम्बोडियासँग हवाईसहित कार्गो उडानमा समेत सम्झौता गरिएको हो ।
नेपालका सबै विमानस्थलबाट सातामा अधिकतम १४ उडान गर्न पाउने गरि सम्झौता भएको संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयका उपसचिव प्रमोद नेपालले बताए । कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री हुन सेनको उपस्थितिमा र त्यहाँका नागरिक उड्डयन मन्त्री माओ हावानल र नेपालका तर्फबाट मन्त्रालयका सहसचिव सुरेश आचार्यको नेतृत्वमा रहेको टोलीसे हस्ताक्षर गरेका छन् ।