डिएन घिसिङ -खेल विज्ञानको बिकास र शिक्षाको अपरिहार्यता खेल विज्ञान भनेको कसरी व्यायामको क्रममा स्वस्थ मानव शरीरले काम गर्दछ, कसरी खेल र शारीरिक क्रियाकलापले स्वास्थ्यलाई शारीरिक, मानसिक र सामाजिक रूपमा बढावा दिन्छ भन्ने बिषय हो।
खेल विज्ञान एक अनुशासन हो। जुन स्वास्थ्य व्यायामको क्रममा स्वस्थ मानव शरीरले कसरी काम गर्दछ भन्ने कुरामा प्रकाश गरिएको छ। खेल र शारीरिक गतिविधि सेल्युलर देखि सम्पूर्ण शरीरमा स्वास्थ्य र प्रदर्शनलाई बढावा दिन्छ भन्ने बिषय प्रमुखताको साथ समाबेश गरिएको छ।
खेल विज्ञानमा परम्परागत रूपमा शरीर विज्ञान (व्यायाम फिजियोलजी), मनोविज्ञान (खेल मनोविज्ञान), शरीर रचना विज्ञान, जैव यांत्रिक, जीव रसायन, र जीवगतिविज्ञान क्षेत्रहरूमा समाहित गर्दछ। चिकित्सक बिज्ञानमा आधारित खेल विज्ञान प्राचीन ग्रीसमा यसको उत्पत्ति भएको देखाएको छ।प्रख्यात प्राचीन ग्रीक चिकित्सक गेलनले स्वास्थ्य, एरोबिक फिटनेस, र मांसपेशिहरूको सुदृढीकरणको बारेमा विस्तृत निबन्धहरू प्रकाशित गरेपछि आधुनिक ओलम्पिक गेम्शमा समाबेश भएका खेलको लागि थप बल पुराएको तथ्य फेला पारेको थियो।
मानव शरीरको काम र कामका बारेमा नयाँ विचार पुनर्जागरणको बारेमा चिकित्सकहरूको खोज र अनुसन्धानले सिद्धान्तहरूलाई चुनौती दिए। यसले सामान्यतया शारीरिक शिक्षामा ठूलो परिबर्तन गराएको देखाएको छ। आधुनिक खेल बिकासको सभ्यताको आधार भनेको खेल बिज्ञान हो।शरीरको विशेष क्षेत्रहरूमा मात्रै नभएर खेलकुदका दैनिक प्रशिक्षण र डिजाइन गर्न सहयोग गर्नुजस्ता अनिवार्य आबश्यकतामा समेत महत्त्वपूर्ण साबित भएको छ।
हालसालैका वर्षहरूमा खेलकुद विज्ञान द्रुत गतिमा धेरै लोकप्रिय कोर्स भएको छ। व्यायाम र अन्य प्रभावहरूको बारेमा मानव शरीरको प्रतिक्रियामा तत्काल अनुसन्धानले खेलाडीहरूको प्रशिक्षण आमूल परिबर्तन भएको देखाएको छ। खेल विज्ञानमा साधारणतय खेल प्रदर्शन,व्यवस्थापन, शिक्षा,स्नातक योजनाहरु र थप अध्ययन जस्ता बिषयले खेलको बिकाश मात्रै हैन समाजशास्त्रको उल्लेखित अध्यायलाई समेत जोडेको छ । बिकशित वा अल्पबिकशित देशको विकासमा खेल विज्ञान र प्रविधिको प्रयोग तथा विस्तार अत्यावश्यक मानिन्छ । खेल विज्ञानका विविध विषयले उल्लेखनीय विकास गरिसकेको वर्तमान समयमा कुनैपनि देशको आर्थिक विकासका लागि होस् वा सामाजिक परिवर्तनका लागि खेल विज्ञान तथा प्रविधिलाई सशक्त माध्यम मानिएको छ ।
२०८२ बैशाख ९ - मंगलवार
