डिएन घिसिङ
खेलकुदको महत्त्वपूर्ण पक्ष भावना हो। चरित्र निर्माण सदाचारको जग हो।मानिसको रुचि,योग्यता,सामाजिक मूल्य र मान्यतालाई ध्यानमा राखी आवश्यकता अनुरूप स्वतन्त्रता प्रदान गरी उसको सर्वाङ्गीण विकास गर्नको लागि खेल नैतिकलाई अलग्गै स्थान दिइएको छ।ती गुणहरूको वर्णनले राष्ट्र र राष्ट्रिय पहिचानको धारणालाई अर्थ दिन्छ।
खेलकुद नितान्त मनोरञ्जन र प्रतिस्पर्धाको रुपले हेर्न भएता पनि आधुनिक खेलकुदमा नैतिक बन्धनमा समेत बाधिएको छ।
खेलाडी , प्रशिक्षक वा खेल ब्यबस्थापकले मैदानमा देखाउने शिस्टतालाई अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद मन्चमा बिशेष महत्वका साथ हेरिएको छ।आधुनिक खेलकुदमा मुलत सामन्य चरित्र निर्माण,खेल मार्फत चरित्र निर्माण, चरित्र निर्माणका रणनीतिहरू आधुनिक खेलका प्रमुख नीतिशास्त्र मानिएको छ। कुनै पनि खेलले एक व्यक्तिलाई शारीरिक पक्षहरूमा बढी जोड गर्दछ। तर पुर्नतय यसले चरित्र बनाउँन सिकाउँछ र सामरिक सोच विकास गर्न प्रेरित गराउँदछ।खेलको नतिजासग भन्दा पनि सामरिक मितब्ययिताको सिद्धांतलाई खेलले उच्च महत्व दिएको हुन्छ।
खेलमा दुई भिन्न प्रकारका चरित्रहरू अवस्थित छन् -सामाजिक र नैतिक। सामान्यतय सामाजिक चरित्रमा वफादारी, समर्पण, त्याग, टोली ब्यबस्थापन र राम्रो नागरिकको परिचय छ। जबकि नैतिक मूल्यमान्यतामा इमान्दारी, निष्पक्षता, निष्पक्ष खेल, न्याय, र उत्तरदायित्व समावेश रहेको हुन्छ।
वास्तव खेल चरित्र कसरी निर्माण गर्छ ? प्रत्येक खेलाडीको सतहमुनि भावना लुकिरहेको हुन्छ। वैज्ञानिक सोच, सामाजिक मनोविज्ञान र व्यवहार न्यूरोसाइन्सले यस आधारभूत प्रश्नको उत्तर दिन कोसिस गरेको छ। यद्यपि विचार र विचारहरूको विविधता यति विशाल छ कि, यसले उत्तरलाई उल्लेख गर्दछ लामो समयसम्म खेलकुदमा अनुशासनको पालन महत्वपूर्ण रहेको हुन्छ। खेलकुद कौशलको विकास, खेलकुद अनुभवको नतिजाको रूपमा व्यवहार र व्यवहारको परिवर्तन जस्ता बिषय बहसका रुपमा देखा परेको छ, जहाँसम्म सामान्यतया खेलको सहभागिताले कुनै चरित्र निर्माण प्रभाव गर्दछ, र खेलाडीहरूले निषेधित कार्य(बृद्धि गर्ने औषधि, ठगी, दुर्व्यवहार र दुर्व्यवहार गर्ने) खेलकुद क्षेत्रको बाहिरका अपराधहरूका घटनाहरूलाई समेत उद्धृत गरिएको छ।खेल सहभागिता र खेलाडीको चरित्र विकास बीचको सम्बन्ध बुझ्नको लागि प्रयास गरेको छ, यो जटिल मुद्दाको परिप्रेक्ष्यमा हेर्दै सबै खेलहरूले सही सर्तहरूलाई समायोजन गर्न इथिक्स कमीटी मार्फत चरित्रको उत्कृष्टताको अनुसरण गर्ने अवसर प्रदान गरेको छ।आपसी प्रोत्साहन, चुनौती र समर्थन मार्फत खेलाडीले आफ्नो र्सस्कृती र धर्मलाई एथलेटिक इतिहासमा कल्पित गरेको उदाहरण समेत अनुसन्धानले पत्ता लगाएको छ। खेलकुदमा भाग लिनु समाजको प्रमुख हिस्सा रहन्छ। व्यक्तिहरू स्वास्थ्य र फिटनेस कारणको लागि खेलहरूमा भाग लिन्छन, तर खेल गतिविधिको कारणहरूले पनि चरित्र निर्माण र समाजीकरणका लागि मह्त्वपुर्ण साबित भएको छ ।
२०८२ बैशाख ३० - मंगलवार
